PnP LAB - Επισκευές λάπτοπ, σταθερών, κινητών, τάμπλετ και ηλεκτρονικών συσκευών

Πρόσφατα δοκιμάσαμε τα windows 10 σε κάποιο καινούργιο Laptop. Οι αρχικές εντυπώσεις ήταν αρκετά θετικές: γρήγορη εκκίνηση και τερματισμός, ευχάριστο περιβάλλον, αληθινό desktop και όχι metro ui για touch screens (windows 8) και άλλα. Τι κρύβεται όμως πίσω από το ευχάριστο πρόσωπο των windows 10?
Δε θα σταθούμε στο ότι είναι ακόμη beta version με νέα builds συνεχώς, με αποτέλεσμα σε υπολογιστές με win7 ή 8 που γίνεται το upgrade σε 10 να εμφανίζονται παρενέργειες όπως desktop freeze, εφαρμογές που δεν παίζουν με τίποτα, boot loops, updates που αποτυγχάνουν συνεχώς και λοιπά. Πάμε σε κάτι διαφορετικό, τα νέα "features" των windows 10, τα οποία χωρίς να σε ρωτήσουν, δίνουν στη microsoft..τα πάντα. Απο που να αρχίσει και που να τελειώσει κανείς. Στο βωμό του user experience αν κάποιος πατήσει τα "express settings" ή και όχι (πχ αν έχει προεγκατεστημένα τα win10), έχουμε τα παρακάτω από τη μαμά microsoft:

Telemetry (windows and applictions)
Με αυτή τη λειτουργία τα windows στέλνουν reports στην microsoft τα οποία περιέχουν πληροφορίες για τυχόν κρασαρίσματα, δυσλειτουργίες κλπ. Ενώ δεν είναι απαραίτητα κακό, το πρόβλημα βρίσκεται στο ότι οι πληροφορίες έχουν πολλές λεπτομέρειες όπως πχ ότι κράσαρε το outlook ενώ έγραφες email από το [email protected] (δλδ το εκάστοτε mail σου) και πήγες να κάνεις attach ένα αρχείο το myworddocument.docx. Ή ότι ο chrome κόλλησε για λίγο ενώ ήσουν στο facebook. Τέτοια λεπτομέρεια δηλαδή.

Biometrics
Είτε το θέλουμε, είτε όχι, κάποια στιγμή δε θα χρειάζεται να πατάς κάποιον κωδικό για να μπεις κάπου, θα γίνεται είτε με αναγνώριση προσώπου, είτε με δακτυλικό αποτύπωμα, είτε κάτι άλλο "αυστηρά προσωπικό". Η τεχνολογία ήδη υπάρχει και χρησιμοποιείται και τα windows 10 υποστηρίζουν biometric based authentication. Η πιστοποίηση οτι είστε εσείς που χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή με τα windows 10 γίνεται μάλιστα τοπικά και όχι μέσω της microsoft. Μέχρις εδώ όλα καλά. Αλλά..όπως ήδη έχετε μαντέψει, τα windows 10 στέλνουν μια κρυπτογραφημένη version των biometric data που σας αφορούν. Κανείς δεν ξέρεις που πηγαίνουν και φυσικά κανείς δεν ξέρει αν θα τα μοιραστεί η MS με κάποια υπηρεσία ασφαλείας. Και φυσικά δε χρειάζεται να είστε ένοχος για κάτι για να μοιραστούν τα εν λόγω δεδομένα..

Handwriting Data Sharing
Εδώ τα windows συλλέγουν πληροφορίες για το πως γράφετε, σε περίπτωση που έχετε κάποιο stylus pen. Ο λόγος που συλλέγουν την πληροφορία αυτή είναι για βελτίωση του λογισμικού αναγνώρισης χαρακτήρων. Σύμφωνα με τη microsoft δε συλλέγεται το περιεχόμενο αυτών που γράφεις, αλλά το πως το γράφεις (πως κάνεις το Α ή πως γράφεις τη λέξη home κλπ κλπ)

windows Keylogger
Έχετε ακούσει για κάποιους ιους/malware που ονομάζονται keyloggers και σκοπός τους είναι να σας κλέψουν κωδικούς, pin καρτών και γενικώς προσωπικά δεδομένα? Ε τα windows 10 έχουν έναν τέτοιο εξ'ορισμού! Και γίνεται ακόμη πιο περίεργο: σύμφωνα με την ίδια την Microsoft όταν χρησιμοποιείτε μια windows συσκευή είτε με ομιλία, είτε με handwriting, είτε απλά πληκτρολογώντας, τα windows συλλέγουν πληροφορίες σχετικά με αυτά, συμπεριλαμβανομένων και πληροφοριών από το ημερολόγιό σας και τις επαφές σας. Έτσι όπως το διαβάσατε, ούτε τι ακριβώς συλλέγουν δε λένε, αλλά δε τους φτάνουν τα δικά σας δεδομένα, θέλουν και τις επαφές σας!

Inventory Collector
Αυτό είναι μια εφαρμογή η οποία συλλέγει το software και hardware που υπάρχει στον υπολογιστή. Δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά με τα windows 10 πήρε και μια νέα λειτουργία, συλλέγει και τις πληροφορίες από άλλους υπολογιστές με windows στο ίδιο δίκτυο. Ο σκοπός είναι να υπάρχει συγκεντρωμένη η λίστα αν πχ έχετε μια επιχείρηση με 100 υπολογιστές και να βλέπετε αν υπάρχουν ασυμβατότητες. Τώρα γιατί αυτό είναι χρήσιμο στο σπίτι σας, δεν έχουμε ιδέα...

Steps Recorder
Η εφαρμογή αυτή καταγράφει το τι κάνει ένας χρήστης στον υπολογιστή. Χρησιμεύει ως troubleshooting εργαλείο σε περιπτώσεις σφαλμάτων. Το αποτέλεσμα της καταγραφής μπορεί μετά να σταλεί σε κάποιον τεχνικό για να το αξιολογήσει. Το καλό με αυτό είναι πως τα δεδομένα που καταγράφονται δε στέλνονται αυτόματα πουθενά και πως δεν αρχίζει αυτόματα. Υπάρχει και στα windows 7/8.

Lock Screen Camera
Εδώ έχουμε ένα feature που εμφανίστηκε στα windows 8. Ο σκοπός του είναι όταν μπαίνεις στα windows να μη γράφεις κάποιον κωδικό αλλά η πιστοποίηση να γίνεται με face detection. Το πρόβλημα εδώ είναι πως αποθηκεύεται μια εικόνα του εαυτού σας από τα windows, η οποία μπορεί να αποσταλεί στη microsoft. Ή μπορεί και όχι. Σύμφωνα με τη microsoft, τα windows συλλέγουν πληροφορίες κατά το δοκούν, συμπεριλαμβανομένης και της φωτογραφίας σας..

Cortana
Σύμφωνα με τη microsoft "Cortana will help you find things on your PC, manage your calendar, track packages, find files, chat with you, and tell joke". Για να καταφέρει τώρα η εν λόγω εφαρμογή να είναι για τα γούστα σας, προσπαθεί να καταλάβει τι σας αρέσει και τι όχι, τι ψάχνετε και τι όχι, τι κάνετε και πότε. Φυσικά λόγω της πολιτικής της microsoft για τα δεδομένα σας, οποιοδήποτε από αυτά μπορεί να σταλεί σε αυτήν οποτεδήποτε.

Location tracking και location history
Το γνωστό "που είσαι" που ρωτάνε οι εφαρμογές για διαφημιστικούς κυρίως σκοπούς ή αλλιώς για "personalised experience". Όλοι ξέρουμε τι σημαίνει αυτό, ένα κάρο διαφημίσεις. Και άντε, στο κινητό μπορεί κάποια στιγμή να είναι χρήσιμο το Location για κάποια εφαρμογή. Στο desktop, not so much.

Sensors
Τα windows 10 έχουν και αυτά τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν αισθητήρες (sensors) όπως πχ proximity sensor, motion sensors κλπ κλπ. Όλοι τους χρησιμοποιούμε καθημερινά στα κινητά μας, μιας και έχουν προφανείς πρακτικές χρήσεις όπως το να καταλαβαίνει το κινητό πότε το πλησιάζουμε στο αυτί μας, να κάνει περιστροφή της οθόνης, να αυξομειώνει την ένταση του φωτισμού και πάει λέγοντας. Τι σχέση έχουν τώρα αυτά με το Pc μας? Και τα δεδομένα αυτά μας εγγυάται η microsoft πως δε συλλέγονται και δεν αποστέλλονται κάπου? Όχι.

Web Search
Με αυτό εννοούμε πως όταν κάνεις search στα windows, σου εμφανίζουν και αποτελέσματα από την μηχανή αναζήτηση Bing της microsoft. Όχι ευχαριστούμε.

Advertising ID
Εξ' ορισμού με τη δημιουργία λογαριασμού στα windows, αυτά δημιουργούν ένα μοναδικό αναγνωριστικό για..διαφημίσεις..Ναι είναι για να σας πετάνε διαφημίσεις όταν χρησιμοποιείτε συγκεκριμένες εφαρμογές, και να είναι "personalised" για να σας αρέσουν. Φυσικά για να είναι "personalised" πρέπει να γνωρίζουν πράγματα για εσάς.

SmartScreen Filter for URLs
Αυτό βασικά είναι κάτι χρήσιμο. Όταν επισκέπτεστε έναν ιστότοπο, τα windows χρησιμοποιούν το smartscreen filter για να δουν αν είναι κάποιος ύποπτος για malware, spam, bank phishing και άλλα ύποπτα. Μέχρις εδώ όλα καλά (εκτός του ότι όπου μπαίνετε τα windows το ξέρουν). Σύμφωνα με τη microsoft όμως, "κάποιες φορές", για κάποια websites που επισκέπτεστε, στέλνονται στη microsoft ένα κάρο δεδομένα όπως το full url, η έκδοση των windows σας, o browser που χρησιμοποιείτε, η γλώσσα κ.α. Μαζί με αυτά και το περιεχόμενο του site για ανάλυση. Φυσικά μπορεί στο περιεχόμενο να υπάρχουν προσωπικά σας δεδομένα, αλλά η microsoft υπόσχεται πως δε θα τα χρησιμοποιήσει για διαφημιστικούς σκοπούς. Για άλλους δε μας λέει.

Access to Language List
Αφορά την άδεια σε ιστοσελίδες να γνωρίζουν τη γλώσσα που χρησιμοποιείτε ώστε να δείχνουν διαφημίσεις στη γλώσσα σας...

App Access to Location Info, Camera, Microphone, Account Info, Calendar, Messages
Δε χρειάζεται να πούμε και πολλά, εξ' ορισμού στα windows επιτρέπεται σε εφαρμογές να έχουν πρόσβαση στα παραπάνω ώστε να γίνεται γενικώς η εμπειρία σας σε αυτά και αυτές πιο "προσωπική". Φυσικά επιτρέπεται να στέλνονται και στη microsoft...

Getting to know you
Ε πως να το κάνουμε, τα windows και η microsoft διακαώς θέλουν να μας γνωρίσουν! Αυτό είναι παρόμοιο με τα προηγούμενα περί "προσωπικής" εμπειρίας σας windows, αλλά ακόμη και αν απενεργοποιήσετε τα παραπάνω που έχουμε αναφέρει, η υπηρεσία αυτή τρέχει και πρέπει να την απενεργοποιήσετε ξεχωριστά...

Sync With Devices
Αυτό είναι ένα feature με το οποίο μπορείς να κάνεις sync μεταξύ πχ του laptop και του desktop στα themes, apps, web browser settings, passwords, language preferences κλπ. Αν δε σε ενδιαφέρει, το απενεργοποιείς γιατί εξ'ορισμού και αυτό είναι ενεργοποιημένο..

Windows Update Sharing
Άλλο κουφό και αυτό. Εξ ορισμού λοιπόν ξανά,τα windows 10 χρησιμοποιούν το bandwidth της σύνδεσής σας στο internet για να στέλνουν updates που έχετε κατεβάσει στο pc σας σε άλλους χρήστες των windows 10! Άρα γλιτώνει bandwidth η microsoft για να χαλάει το δικό της για δική της δουλειά. Σκέψου τώρα να μπαίνεις με κανένα 3G stick που πληρώνεις με το byte...

WiFi Sense
Αρχικά αυτή ήταν μια υπηρεσία των windows 8.1 phones που ήρθε και στα windows 10 pc. Ο σκοπός της είναι να γίνεται διαμοιρασμός του δικτύου wifi με τις επαφές σας στο facebook, outlook και skype. Αν μάλιστα και αυτοί έχουν windows 10 με το wifi sense ενεργοποιημένο, η διαδικασία γίνεται εκατέρωθεν, δηλαδή και εσύ δίνεις το wifi password σου σε αυτούς και αυτοί σε εσένα. Σύμφωνα με τη microsoft αυτό γίνεται για λόγους..ασφαλείας(!!) ώστε οι φίλοι σου αν τύχει και ανοίξουν το laptop τους σπίτι σου, αντί να σε ρωτάνε για το password, να μπαίνουν απευθείας αφού ήδη το έχουν! Καλά όλα αυτά αλλά μαντέψτε..το ποιοι είναι οι φίλοι σας και το αν έχουν αποθηκεύσει το password και ποιανού, στέλνονται κρυπτογραφημένα που αλλού, στη microsoft και αποθηκεύονται σε κάποιους δικούς της servers. Έτσι δημιουργείται μια βάση δεδομένων με στοιχεία ποιοι συνδέονται με ποιους και πότε και που. Κανείς δεν ξέρει αυτά που μπορεί να χρησιμοποιηθούν ή αν πχ δε θα γίνει μια παραβίασης της βάσης αυτής και τα στοιχεία βρεθούν στο Internet προς πώληση ή οτιδήποτε.

OneDrive
Το oneDrive είναι το cloud της microsoft για τους end-users δηλαδή εσάς.Αυτό που κάνει είναι πως συγχρονίζει διάφορα αρχεία από τον υπολογιστή σας στο cloud ώστε αν ποτέ είστε κάπου και τα χρειάζεστε να τα βρίσκετε εύκολα και αν ποτέ πάθει κάτι ο υπολογιστής ή κατά λάθος τα σβήσετε, να μπορείτε να τα ξαναβρείτε. Καλό αυτό αλλά..σύμφωνα με την microsoft..δεν μπορείς να το κλείσεις! Ντε και καλά πρέπει αυτό να κάνει sync όποτε νομίζει. Δε πα να έχεις τα πιο προσωπικά σου αρχεία που δε θες να δει κανένας και ποτέ? Πρέπει να γίνουν sync! Και όλοι έχουμε δει τι μπορεί να γίνει με ένα hack σε cloud based file storage (βλ. apple...). Ευτυχώς υπάρχει τρόπος να απενεργοποιηθεί παρ όλες τις διαβεβαιώσεις της μαμάς microsoft...

Automatic Windows Store Updates
Απενεργοποιήστε το, έχει να κάνει με το windows store για apps και εξ΄ορισμού χρησιμοποιεί και αυτό το windows update sharing...

Retrieving Device Metadata
Πρόκειται για ένα feature που υπάρχει από τα windows 7 και μετά. Τα windows μπορούν διαβάζοντας τα στοιχεία μιας συσκευής που είναι συνδεδεμένη στον υπολογιστή σας (πχ ένας εκτυπωτής) να κατεβάσει από το internet καλύτερα ..εικονίδια και drivers για τη συσκευή. Σε περίπτωση που για παράδειγμα ο driver που κατεβαίνει και εγκαθίσταται είναι λάθος, μπορείτε να το απενεργοποιήσετε και να βάλετε αυτόν που θέλετε. Φυσικά το οτι έχετε αυτή τη συσκευή καταγράφεται από τη microsoft.

Windows Customer Experience Improvement Program
Υποχρεωτικά μαζί μετα windows παίρνετε μέρος και στο windows customer experience improvement program ή αλλιώς η microsoft συλλέγει ότι νομίζει πως θα τη βοηθήσει να κάνει καλύτερα τα windows. Μαζεύει ακόμη και πόσα κλικ έχεις κάνει στο start menu, τι εικονίδια βάζεις στην επιφάνεια εργασίας και άλλα διάφορα. Συνιστούμε άμεση απενεργοποίηση.

Η λίστα φυσικά δεν τελειώνει εδώ.

Τέλος, το κερασάκι στην τούρτα είναι πως η ίδια η microsoft δηλώνει:
Finally, we will access, disclose and preserve personal data, including your content (such as the content of your emails, other private communications or files in private folders), when we have a good faith belief that doing so is necessary to: 1.comply with applicable law or respond to valid legal process, including from law enforcement or other government agencies; 2.protect our customers, for example to prevent spam or attempts to defraud users of the services, or to help prevent the loss of life or serious injury of anyone; 3.operate and maintain the security of our services, including to prevent or stop an attack on our computer systems or networks; or 4.protect the rights or property of Microsoft, including enforcing the terms governing the use of the services – however, if we receive information indicating that someone is using our services to traffic in stolen intellectual or physical property of Microsoft, we will not inspect a customer’s private content ourselves, but we may refer the matter to law enforcement.

Μας το λένε κατάμουτρα δηλαδή, πως μας κλέβουν τι κάνουμε, πότε και που και τι περιεχόμενο έχει αυτό που κάνουμε.

Τι μπορούμε να κάνουμε;
Εκτός από το να σιχτιρίζουμε, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κάποιο από τα πολλά εργαλεία που έχουν εμφανιστεί και που "κλείνουν" τα αυτιά της microsoft:
Destroy windows spy
Shutup 10
DoNotSpy 10
Win10 privacy fixer

Αυτά για τώρα, ελπίζουμε να πήρατε μια γεύση από το τι μπορείτε να κάνετε για να προστατεύσετε τα προσωπικά σας δεδομένα.